Belazuri

Dokuzuncu yüzyılda yetişmiş büyük tarih ve edebiyat alimi. İsmi, Ahmed bin Yahya bin Cabir bin
Davud el-Belazuri'dir. Künyesi, Ebu Cafer, Ebu Bekr ve Ebu Hasan gibi değişik şekillerde bildirilmiştir.
Belazuri nisbesi ile meşurdur. Doğum tarihi bilinmemektedir. Sekizinci asrın sonlarında, Bağdat'ta
doğduğu kabul edilir. Dokuzuncu asırda yetişmiştir. Fars asıllı olduğu da söylenir. 892 (H. 279)
senesinde vefat etti.
Belazuri, önce Bağdat'ta bulunan alimlerin derslerine devam etti. Onlardan hadis-i şerif, siyer ve çeşitli
ilim dallarında çok faydalandı. En çok ders aldığı alimler; Hüseyin bin Ali el-Esved, Kasım bin Sellam,
Ali bin Muhammed el-Medaini, Vakıdi'nin katibi olan İbn-i Sa'd'dır.
Sonra Şam'a gitti. Orada devrin büyük alimlerinden Hişam bin Ammar ile Ebu Hafs Dımeşki'nin
derslerini dinledi. Sonra Şam çevresinde alimlerin bulunduğu Humus, Antakya, Cezire, Rakka ve Rum
sınırlarını dolaştı. Böylece Belazuri, Irak ve Şam gibi önemli iki ilim merkezinin özellikle tarih
hakkındaki bilgilerini kendisinde toplamış oldu. Şam, Humus,Menbec, Rum hududu ve
Antakyalılardan, oraların fethi ve tarihi ile alakalı çok malumat topladı ve bu bilgilerle eserlerini
zenginleştirdi.
O, İbn-i Sa'd vasıtasıyla, Vakıdi'nin fetihlerle alakalı bütün rivayetlerini elde etti. Ebu Ubeyd Kasım bin
Sellam'dan öşr ve harac ile alakalı mevzuları öğrendi. Bunların sonunda, memleketler hakkında bilgili
ve ufku geniş bir tarihçi, neseb alimi, geçmiş hadiseleri rivayet eden (nakleden) bir ravi durumuna
geldi. Farsça da öğrenen Belazuri, Ahd-i Erdeşir adlı eseri Arapçaya tercüme etti. 892 yılında vefat
etti.
Belazuri'nin eserleri çoktur. Fakat şu ikisi çok meşhurdur:
1. Fütuh-ül-Büldan: Peygamber efendimizin gazalarından, Suriye, Cezire, Mağrib, Irak ve İran'ın
fetihlerinden bahsetmektedir. Yeri geldikçe, hadiselerin geçtiği yerlerin, ilmi, kültürel ve diğer sosyal
durumlarından bahseder. Vergi meselelerine ve Arapçanın tarihçesine dair kıymetli bilgiler verir. Eser,
yazıldığı asra kadar olan devrede, Müslümanların yaptığı fetihler için iyi bir kaynaktır. İngilizce,
Almanca ve eksik bir şekilde Latinceye de çevrilmiştir.
2. Kitab-ul-Ensab ve'l-Ahbar: Ensab-ül-Eşraf adıyla da tanınır ve bu isimle yayınlanmıştır. Belazuri,
bu kitabına Peygamber efendimizin mübarek hayatlarıyla başlamıştır. Sonra Abbasiler ve Emevileri
anlatır. Sonra bunların dışında kalan Kureyşlilerden, Mudar kabilesinin kollarından bahseder.Son kısmı
Kay kabilesinin Sakif koluna ayrılmıştır. Ayrıca Haccac hakkında geniş bilgi vardır. Eserin çeşitli
baskıları yapılmıştır.