Bronkoskopi

Alm. Bronchoskopie, Fr. Broncoscopie, İng. Bronchoscopy. Akciğer hastalıklarının teşhis ve

tedâvisinde bronkoskop denilen bir âlet vâsıtasıyla nefes borusunun ve akciğerdeki havayollarını

meydana getiren bronşiyal sistemin gözle incelenmesi işlemi. Bronkoskopi ilk olarak 20. yüzyıl

başlarında Jackson’un çalışmalarıyla başlamıştır. Bu amaçla halen iki tip bronkoskop kullanılmaktadır.

Biri öteden beri kullanılagelen rijit bronkoskop, diğeri 1970’lerden bu yana kullanılmakta olan fleksibl

fiberoptik bronkoskoptur.

Rijit bronkoskop yaklaşık olarak 40 cm uzunluğunda, bir santimetreden küçük çapta bükülmeyen

madenî bir borudan ibarettir. Başlangıç kısmında oksijen için bir giriş adaptörü mevcuttur. Aydınlatma

dışardan gelen güçlü, ayarlanabilir bir kaynak vâsıtasıyla yapılır. Bu kaynaktan gelen "soğuk ışık"

borunun çeperine yerleştirilmiş kuartz çubuğu parlatarak aydınlatmayı sağlar.

Fleksibl (bükülebilen) fiberoptik bronkoskop 1970’te Ikeda tarafından geliştirilmiş olup birçok yerde rijit

bronkoskopun yerine kullanılır olmuştur. Fiberoptik bronkoskopi, akciğer hastalıklarının

araştırılmasında son 25 yılın en faydalı gelişmedir. Bu sâyede solunum yollarının lokal (yerel) anestezi

altında daha kolay bir metodla incelenmesi mümkün olmuştur. Hem rijid hem de fiberoptik

bronkoskopinin solunum yollarının incelenmesinde ayrı ayrı yerleri vardır. Fiberoptik bronkoskop

bükülebildiğinden hastaya uygulanması daha kolaydır.

Fiberoptik cihazlarda ışığı nakleden demetler ve ayrıca görmeyi sağlayan cam lifi demetleri mevcuttur.

Her demet 10 mm çapında binlerce ince cam lifini ihtiva eder. Bir lifin ucundan giren ışık tekrarlıyan

dahili yansımalarla uzunluğu boyunca nakledilir. Lifte keskin bükülmeler olsa bile dahili ışık kırılmaları

devam eder. Görme demeti cihazın en karışık ve pahalı kısmını meydana getirir.

Bronkoskopi birçok tam teşekküllü hastanede göğüs hastalıkları ve göğüs cerrahî uzmanları tarafından

yapılmaktadır. Bronkoskopla larenksten (gırtlak) itibaren, trakea (nefes borusu), akciğerin ana

bronşları, lob bronşlarından segment bronş ağızlarına kadar uzanan kısımların incelenmesi sağlanır.

Fiberoptik bronkoskopla incelenen saha daha genişlemiştir. Bronkoskopide gözle inceleme yanında

hastalıklı bölgelerden veya şüpheli yerlerden biyopsi yapmak, bronş salgısı almak mümkündür. Alınan

maddeler çeşitli laboratuvar yöntemleri ile incelenerek teşhis konur.

Bronkoskopi genel veya yerel anestezi altında yapılır. Bronkoskopi yapılmaması gereken durumlara

dikkat etmek şartıyla zararsız bir metoddur.

Bronkoskopinin yapılması gereken durumlar çok olmakla birlikte yaygın olarak akciğer kanserinin

teşhisinde kullanılmaktadır.

Bronkoskopi yapılması gereken durumlar: 1. Sebebi belirlenemeyen müzmin öksürükler, kan tükürme,

yerel hışıltılı solunum gibi belirtiler görüldüğünde bronkoskopi zamanında yapılmalıdır. Bunlar tümoral

bir hâdisenin erken belirtisi olabilirler.

2. Akciğer kanseri şüphesi olan bütün durumlarda.

3. Tedâviye cevap vermeyen zatürre veya aynı alanda tekrarlayan zatürreler.

4. Özellikle yaşlılarda akciğer apsesi meydana gelmişse.

5. Akciğere yabancı cisim kaçması şüphesi varsa.

Bunlar dışında tedâvi ve cerrahî müdâhalenin gerekip gerekmediğini tâyin etmek amacıyla da

bronkoskopi uygulanır.

Dolaşım ve böbrek yetmezliği olan, genel durumu bozuk olan, akciğer hastalığının ilerlemiş olduğu

vakalarda bronkoskopi uygulanmamalıdır.